Spis treści
Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, co się dzieje, gdy dłużnik (osoba fizyczna lub prawna) jest niewypłacalny? W takim przypadku wchodzi w grę proces upadłościowy. Jest to złożone postępowanie, którego celem jest uregulowanie długów dłużnika. Proces upadłościowy to procedura prawna, która jest regulowana w Polsce przez ustawę Prawo upadłościowe. Proces ten ma na celu zapewnić sprawiedliwe i uczciwe rozwiązanie dla obu stron: dłużnika i jego wierzycieli.
Proces upadłościowy - definicja upadłości
Upadłość to stan, w którym dłużnik nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań finansowych. Występuje, gdy długi przewyższają aktywa lub gdy dłużnik nie jest w stanie regulować bieżących płatności.
Szukasz profesjonalnej pomocy? Skontaktuj się z nami.
Etapy postępowania upadłościowego
Postępowanie upadłościowe głównie polega na zbiorowym dochodzeniu praw wierzycieli wobec dłużnika, który nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań.
1. Wniosek o ogłoszenie upadłości
Wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy złożyć należy za pośrednictwem portalu Krajowego Rejestru Zadłużonych i wiąże się on z koniecznością poniesienia opłaty sądowej w kwocie 1.000,00 zł oraz zaliczki na koszty postępowania upadłościowego, która w 2023 roku wynosi 6.736,60 zł.
Etapy postępowania upadłościowego
Procedura upadłościowa składa się z dwóch głównych części:
- postępowania dotyczącego ogłoszenia upadłości oraz
- właściwego postępowania upadłościowego.
Początek procesu to złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, zakończenie – jego rozpatrzenie przez sąd. Proces ten polega na sprawdzeniu, czy dany podmiot spełnia wszystkie warunki do ogłoszenia upadłości. Druga część procesu rozpoczyna się po wydaniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości i trwa do momentu prawomocnego zakończenia procedury. Udział w postępowaniu o ogłoszenie upadłości biorą tylko wnioskodawca i dłużnik, bez aktywnego udziału wierzycieli (chyba że to oni złożyli wniosek). Sąd może podjąć środki zabezpieczające majątek dłużnika, np. przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego. Ostatecznym etapem jest rozpoznanie wniosku przez sąd gospodarczy. Postanowienie sądu decyduje o dalszych losach dłużnika – wniosek może zostać odrzucony, oddalony lub uwzględniony. W przypadku uwzględnienia, sąd ogłasza upadłość niewypłacalnego dłużnika. Dalsze postępowanie toczy się pod nową sygnaturą akt. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest obwieszczone w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Niektóre działania w ramach postępowania upadłościowego mogą zachodzić równocześnie, na przykład zgłaszanie wierzytelności przez wierzycieli i likwidacja majątku przez syndyka.
3. Zgłoszenie wierzytelności
Aby wierzyciel mógł brać udział w postępowaniu upadłościowym, musi zgłosić swoją wierzytelność syndykowi. Niemniej jednak, nawet bez zgłoszenia, wierzytelność wierzyciela zostanie uwzględniona ex officio – z urzędu, jeśli jest zabezpieczona hipoteką, zastawem, hipoteką morską lub przez inny wpis w księdze wieczystej lub w rejestrze okrętowym lub wynika z relacji pracy.
4. Lista wierzytelności
Syndyk sporządza listę wierzytelności. Po ukończeniu, lista jest przekazywana sędziemu-komisarzowi, a jej złożenie ogłaszane jest w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
5. Sprzeciw do listy wierzytelności
W ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia, wierzyciel może złożyć sprzeciw do sędziego-komisarza w przypadku częściowego uznania lub odmowy uznania wierzytelności. Sprzeciw musi opierać się na punktach podniesionych w zgłoszeniu wierzytelności, chyba że wierzyciel wykaże, że nie mógł ich wcześniej zgłosić lub że potrzeba ich podniesienia pojawiła się później. Na decyzję dotyczącą sprzeciwu upadły, syndyk oraz każdy z wierzycieli mogą złożyć zażalenie. Po zatwierdzeniu decyzji, sędzia-komisarz wprowadza zmiany na liście wierzytelności i ją zatwierdza.
6. Ustalenie składu masy upadłości
Z chwilą ogłoszenia upadłości, majątek dłużnika staje się masą upadłości służącą do zaspokojenia wierzycieli. Niemniej jednak, niektóre elementy majątku nie są uwzględniane (art. 63 ustawy Prawo upadłościowe). Syndyk tworzy spis inwentarza i spis należności, aby określić, które składniki majątkowe są dostępne do sprzedaży w celu zaspokojenia wierzycieli.
7. Likwidacja masy upadłości
Po ogłoszeniu upadłości, syndyk tworzy plan likwidacyjny, określający proponowane metody sprzedaży majątku dłużnika, potencjalne koszty i uzasadnienie kontynuacji działalności. Likwidacja masy upadłości polega na sprzedaży majątku lub ściągnięciu należności. Syndyk powinien działać z myślą o korzyści wierzycieli. Przeważnie całe przedsiębiorstwo jest sprzedawane jako jedność, ale w przypadku niemożności, sprzedawane są jego zorganizowane części lub indywidualne składniki majątku.
8. Podział masy pomiędzy wierzycieli
Środki uzyskane ze „spieniężenia” masy upadłości są dzielone między wierzycieli jednorazowo lub etapami, po zatwierdzeniu przez sędziego-komisarza listy wierzytelności. W przypadku sprzedaży całego przedsiębiorstwa, możliwy jest jeden plan podziału. Jeśli jednak masa upadłości obejmuje np. nieruchomość z hipoteką, konieczne są kolejne podziały funduszy. Syndyk dzieli środki według prawa upadłościowego: wierzyciele są podzieleni na cztery kategorie i zaspokojenie następuje od najwyższej, proporcjonalnie do wielkości wierzytelności.
9. Zakończenie postępowania upadłościowego
Po dokonaniu podziału majątku dłużnika pomiędzy wierzycieli sąd stwierdza zakończenie postępowania upadłościowego. Jednak postępowanie może też zostać umorzone, na przykład, gdy wszyscy zgłaszający którzy zgłosili swoje wierzytelności żądają umorzenia postępowania, a upadły wyraził na to zgodę. Proces upadłościowy może różnić się w przypadkach takich jak upadłość konsumencka, gdzie celem jest oddłużenie osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.
